Training organisatieopstelling: onderstromen in de organisatie

Een manager verzuchtte eens in mijn bijzijn: "Het lijkt wel of de cultuur hier in de muren zit. Oude patronen blijven maar terugkomen, ook bij nieuwe werknemers."

Het woord "muren" vertaal ik in het begrip "energie". Daar gaat een organisatieopstelling over.

Bert Hellinger, de grondlegger van familie en bedrijfsopstellingen, noemt het systemisch werk. Hij werkte veel met familieopstellingen.

In geval van een organisatie maken we een opstelling van het niet direct zichtbare systeem dat binnen een bedrijf of team werkzaam is. Dat gebeurt aan de hand van een vraagstelling. Representanten worden vervolgens gevraagd de plaats van de betrokken personen in te nemen. Het doel is om grip te krijgen op die onzichtbare patronen. Tijdens een opstelling kan van alles naar voren komen.

Als voorbeeld:

Ik werkte ooit met een familiebedrijf. Vernieuwingen verzandden vaak, zonder dat duidelijk werd waarom dat precies gebeurde. Iedereen begon er altijd enthousiast aan. Naast management en werknemers, stapte op een gegeven moment iemand anders ongevraagd in de opstelling. Even was onduidelijk wie dat was. Uiteindelijk bleek het te gaan om de oprichter van het bedrijf, een grootvader van de huidige directeur. Hij liep hoofdschuddend rond. "Zo moet het niet." Er ontstond in de opstelling een gesprek tussen grootvader en kleinzoon over tradities. Grootvader bleek "in de muren van het bedrijf te zitten", onbewust in het systeem van de familie.

Nu, in coronatijd, is het niet altijd mogelijk om met alle betrokken personen en de representanten een opstelling te maken. "Anderhalve meter" is lastig. We kunnen dan ook werken met tafelopstellingen. Waarbij de opstelling bestaat uit figuren/poppetjes.

Ik moet eerlijk zeggen dat toen deze methode tijdens mijn opleiding geoefend werd, ik in eerste instantie niet veel vertrouwen had in de werking daarvan. Het tegendeel bleek waar te zijn. Ook met tafelopstellingen bereik je bijzondere resultaten.

Na zo'n opstelling is het goed eerst eens te laten bezinken wat er boven tafel is gekomen. Soms komen veranderingen vanzelf op gang. Maar het kan ook wenselijk zijn om aan het bewustzijn dat door de opstelling is ontstaan een concreet stappenplan te koppelen. Ook dat begeleid ik.